Verschillen in Nederland
Twee artikelen deze week in de Groene die ik van belang vind:
Iets waar maar weinig over wordt geschreven in Nederland: de verschillen tussen Randstad en de rest, en de blindheid die er is hieromtrent. Ik heb bijna 10 jaar in Amsterdam gewoond, en die oude grap van de Amsterdammer die overal is geweest behalve buiten de Ring, zie de Speld. (Ze hebben er nog een paar.). Het is alleen niet echt een grap, zoals elke ‘buitenringer’ in Amsterdam wel heeft ervaren:
Iedere dag vertrekken er vanaf Schiphol zestig vluchten naar Londen, die passagiers binnen een uur naar de andere kant van de Noordzee brengen. De trein van Amsterdam naar Emmen gaat dertig keer per dag en duurt, inclusief twee keer overstappen, meer dan twee keer zo lang.
Hetzelfde geldt voor Sittard-Geleen
[..]. Deskundigen hebben uitgerekend dat de regio in potentie een van de sterkste van het land is, maar de mogelijkheden worden vooral beperkt door de landsgrens die er als een glazen muur omheen ligt. Woon- en werkverkeer naar nabijgelegen steden in België en Duitsland is nagenoeg onmogelijk omdat ieder land zijn eigen regels heeft voor verzekeringen, uitkeringen, pensioenen en diploma’s. In 2007 deed een commissie onder leiding van vvd-coryfee Loek Hermans concrete voorstellen om de grensbarrières weg te nemen. Wethouder Pieter Meekels van de lokale partij gob in Sittard-Geleen had geen enkele illusie dat hier ooit nog iets mee zou gebeuren: ‘Dat rapport ligt al zeven jaar in een la en komt er niet meer uit ook.’
In het heel kort: de onhoudbaarheid van de Nederlandse economische zelfgenoegzaamheid. Onhoudbaar omdat ‘we’ steeds minder medestanders hebben in het licht van de corona-crisis, het klimaatprobleem, Europa en geopolitiek, enzovoorts… En eigenlijk kun je bovenstaande probleem ook in dit licht zien: het help-de-winnaars is iets dat niet kan werken: de verliezers verdwijnen niet. En in wat ‘winnen’ is ligt natuurlijk al een voorkeur besloten, ‘winnen’ betekent nu, in Nederland, Holland (!), iets niet hetzelfde als op een andere plaats of tijd.
Ik lees “De Bourgondiërs” van Bart van Loo, en ook daar vallen de nu Nederlandse graafschappen (Holland en Zeeland) met name op, op precies hetzelfde punt. Misschien is het probleem het overwicht van Hollands denken in Nederland het probleem. Hoe anders zou dat geweest zijn als de Nederlanden verenigd waren gebleven, als Vlaanderen, (een verenigd) Brabant en (een verenigd) Limburg een tweede, misschien zelfs zwaarder, cultureel blok hadden gevormd in een verenigd Nederland? Interessant om eens over na te denken!