Gender
Ik lees vandaag in De Groene (8 december 2022) over gender. De opmerking over dat een deel van de mensen behoefte heeft aan non-binariteit deed de volgende gedachte opborrelen.
Als je me vroeger gevraagd zou hebben hoe ik me voelde, zou ik zonder nadenken ‘man’ gezegd hebben. Ik ben als biologische man geboren, en ik heb daar ook altijd vrede mee gehad. Nu dat we het niet meer over geslacht hebben maar gender, is dat antwoord een beetje anders: ik heb me nooit ‘geïdentificeerd’ met ‘mannetjes’. Mannenhobbies, mannenpraat en mannenmeningen, daar heb ik me vooral vreemd en ongemakkelijk bij gevoeld. Van kinds af aan herinner ik me dat het me stoorde wanneer iemand, een volwassene, dacht dat ik wel in dat hokje zou zitten. Dus nee, kwa gender ben ik geloof ik geen ‘man’, en tegelijk lijkt het me ook een vergissing die term door een soort stereotype machismo te laten kapen. Misschien moeten we ‘man’ niet met ‘mannetje’ verwarren.
Misschien meer fundamenteel is dat ik al vroeg me niet in een vakje voelde passen, of daar een behoefte aan had. Ja, zo lust u er nog wel een paar: een kind en toen puber die denkt dat hij uniek is. Nouja, dan niet. In elk geval was mijn gebrek aan drang ergens bij te horen volgens mij behoorlijk meetbaar: ik hoorde nergens bij en er was ook geen groep die me aantrok. Volwassenen (en dus zelfstandigen, en bevrijd van puberale leeftijdsgenoten) misschien.
Voor mij was geslacht of gender geen bijzonder pijnpunt, maar ik kan zien hoe dat voor sommigen wel zo is. Toch vraag ik me af of het identificeren zelf niet een probleem is. Waarom is dat zo belangrijk? Is dat een aangeleerde behoefte? Is je identificeren als non-binair niet even benauwend als je identificeren als man of vrouw? Waarom doet het ertoe? Natuurlijk, ik snap dat in de discussie over het ontworstelen aan rolmodellen en voor het vinden van zichzelf voor individuele mensen dit een middel is dat te ontdekken, maar toch, waarom moet er een nieuw hokje gemaakt worden, als we ook zouden kunnen stoppen met denken in hokjes? Waarom is jezelf zijn niet genoeg, waarom moet je in een door anderen erkend en geaccepteerd vakje of rol zitten? Waarom is het nodig dat we elkaar en onszelf ‘identificeren’? Laat het maar lekker in de lucht zweven, ik vind het eigenlijk iets van en voor mezelf.
Identificatie gaat over wat je bent. Volgens mij kunnen we beter nadenken over wie we zijn. En dat is altijd individueel; iedereen is anders. Ik ben het ermee eens, mensen minderwaardig vinden en behandelen om wie ze zijn is verachtelijk, en dat moet met alles bestreden worden. Maar is blijven denken in termen van (zelf-)identificatie de oplossing? Is voorgoed afrekenen met wat anderen vinden niet een betere oplossing dan steeds weer opnieuw ruimte maken voor ’nieuwe’ typen?
Of zie ik iets over het hoofd: ben ik niet expressief, en is het een fout te denken dat dat beter is/door iedereen te ambiëren zou moeten zijn? Zou ik expressiever moeten zijn? Soms denk ik dat weleens, omdat ik merk dat ik me soms iets te goed als ‘mannetje’ gecamoufleerd ben. Ik denk hier nog eens over na, wie weet wordt vervolgd.